■ စစ်ကောင်စီကို ထောင်လှမ်းရေးစင်တာ ထောက်ပံ့မှုဖြင့် တယ်လီနောမြန်မာကို JFM နှင့် ICJ Norway တို့က အမှုဖွင့်ထား

 ■ စစ်ကောင်စီကို ထောင်လှမ်းရေးစင်တာ ထောက်ပံ့မှုဖြင့် တယ်လီနောမြန်မာကို JFM နှင့် ICJ Norway တို့က အမှုဖွင့်ထား 

Western News| ဩဂုတ် ၂၈ 

စစ်ကောင်စီအား စောင့်ကြည့် ထောက်လှမ်းရေးစင်တာ ကူညီပေးခဲ့သော တယ်လီနောမြန်မာကို Justice For Myanmar နှင့် ICJ Norway တို့က နော်ဝေရဲတပ်ဖွဲ့ထံ အမှုဖွင့်လှစ်ထားကြေင်း JFM က ယနေ့ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ 

တယ်လီနောမြန်မာစီမံခန့်ခွဲမှုအဖွဲ့သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း နော်ဝေဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ (နော်ဝေ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာစည်းမျဥ်း) ကို ချိုးဖောက်ထားသည်ဟု JFM နှင့် ICJ Norway တို့က ဆိုသည်။ 

ထို့ကြောင့် JFM နှင့် ICJ Norway တို့သည် တယ်လီနောမြန်မာအား အရေးယူပေးရန် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် နောင်ဝေရဲတပ်ဖွဲ့ထံ တိုင်ကြားချက်ဖွင့်လှစ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 

တယ်လီနောသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် စစ်အုပ်စုထိန်းချုပ်မှုအောက် ရောက်ရှိသွားပြီး မြန်မာအစိုးရ စောင့်ကြည့် ထောက်လှမ်းရေးစင်တာနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားသော စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းရေးစက်ပစ္စည်းကို တပ်ဆင်ခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းပြုပြင်ခြင်းနှင့် တည်ဆောက်ခြင်းတို့တွင် ပါဝင်ကူညီ ပေးခဲ့သည်ကြောင်း ဆိုသည်။ 

တယ်လီနောသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင်လည်း ၎င်းတို့၏ မြန်မာနိုင်ငံလုပ်ငန်းအား ရောင်းချမှု၏ အစိတ်အပိုင်းအနေဖြင့် M1 Group ၏ ကုမ္ပဏီခွဲတစ်ခုထံ စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းရေး ပစ္စည်းကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။ 

တယ်လီနောသည် သုံးစွဲသူများ၏ အန္တရာယ်ကျရောက်လွယ်သည့် အချက်အလက်များကိုလည်း စစ်အုပ်စုထံ (စစ်ကောင်စီ) လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း JFM နှင့် ICJ Norway တို့က ပြောဆိုထားသည်။ 

ICJ Norway ၏ ဘုတ်အဖွဲ့အကြီးအကဲ Terje Einarsen က "နော်ဝေနဲ့ အခြား အနောက်နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာဥပဒေကို လေးစားလိုက်နာမှုမြှင့်တင်ဖို့၊ အပြစ်ပေးအရေးယူခံရမှုကနေ ကင်းလွတ်နေတာကို တိုက်ဖျက်ဖို့အတွက် လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးချင်းအပေါ် ပစ်မှတ်ထား ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ နယ်ပယ်အလိုက် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ တိုးမြှင့်အသုံးပြုနေချိန်မှာ အခုတိုင်ကြားချက်က အများပြည်သူအတွက် အကျိုးရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရဲတပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ မြန်မာဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို တယ်လီနောအုပ်စု ချိုးဖောက်မှုရှိမရှိ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ် " ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

နော်ဝေရဲတပ်ဖွဲ့ထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ထားသည့် များပြားလှသော သက်သေအထောက်အထားများက တိုင်ကြားချက်ကို ပံပိုးထောက်ပံ့ပေးထားသည်ဟု ဆိုသည်။ 

ယင်းတို့တွင် တယ်လီနောထံမှ စာရွက်စာတမ်းများ၊ မြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေးအာဏာပိုင်များနှင့် အပြန်အလှန်ပေးစာများ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။ 

တိုင်ကြားချက်တွင်လည်း ဟွာဝေး၏ အကျိုးဆောင်မှုဖြင့် ဂျာမဏီကုမ္ပဏီ Utimaco GmbH ထံမှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် တရားဝင်ကြားဖြတ်စောင့်ကြည့်ဂိတ်ဝေး "Lawful Interception Gateway (‘LIG’) " ကို ဝယ်ယူခဲ့မှုအပါအဝင် အသေးစိတ် အချိန်ကာလဖော်ပြချက်များ ပါဝင်နေသည်။ 

အဆိုပါ စက်ပစ္စည်းများကို မွတ်ဆလင်များအပေါ် မြန်မာစစ်အုပ်စု၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော "နယ်မြေရှင်းလင်းရေး " အပြီး များမကြာမီ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

Justice For Myanmar မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မရတနာမောင်က "တယ်လီနောဟာ စစ်အုပ်စုကို အသက်အန္တရာယ်အထိ ကျရောက်နိုင်တဲ့ သုံးစွဲသူရဲ့ကွန်ရက် အချက်အလက်ဒေတာတွေ မျှဝေတာအပြင် ကုမ္ပဏီရဲ့ တယ်လီဖုန်းကွန်ရက်တွေကို အချိန်နဲ့အမျှ စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းနိုင်အောင် မြန်မာစစ်အုပ်စုနဲ့ချိတ်ဆက်ပြီး တရားဝင်ကြားဖြတ် ကိရိယာတွေ တပ်ဆင်ခွင့်ပေးခဲ့တဲ့ တာဝန်မဲ့လုပ်ရပ်ကို သေသေချာချာ ခရေစေ့တွင်းကျ စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ လိုပါတယ် "ဟု ပြောသည်။ 

နော်ဝေ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာစည်းမျဥ်းက နော်ဝေကုမ္ပဏီ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံသားများကို မြန်မာစစ်အုပ်စု၏ နိုင်ငံတကာဥပဒေ ချိုးဖောက်မှုများတွင် မည်သည့်နည်းနှင့်မှ ကူညီနေခြင်းမျိုး မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း မရတနာမောင်က ဆိုသည်။ 

"ဒါကြောင့် စစ်အုပ်စုဆီ ဒီစက်ပစ္စည်းနဲ့ အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေ ရောက်နေတာက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာစည်းမျဥ်းကို ထင်ထင်ရှားရှား ချိုးဖောက် နေတာဖြစ်ပြီး ဒါတွေကို မဖြစ်မနေ တာဝန်ခံရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တယ်လီနောဟာ ကိုဂျင်မီနဲ့ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်တို့ ကွပ်မျက်ခံရမှုမှာ တရားမ၀င်အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုဆီ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်တွေကို သိသိကြီးနဲ့ ပေးအပ်ခဲ့တဲ့ ကုမ္ပဏီရဲ့လုပ်ရပ်တွေအပါအဝင် လူသားမျိုးနွယ် အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှုတွေမှာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တဲ့ ကိစ္စတွေမှာလည်း ပြည့်ပြည့်စုံစုံ စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့လိုပါတယ်" ဟု မရတနာမောင်က ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

တယ်လီနော မြန်မာနိုင်ငံသို့ စတင်ဝင်ရောက်ချိန် စစ်အုပ်စု၏ အာဏာသိမ်းကြိုးပမ်းမှုမတိုင်မီကပင် စစ်အုပ်စုသည် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကျူးလွန်သည့် ကာလရှည်သမိုင်းကြောင်းရှိခြင်း၊ စစ်အုပ်စုနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့သည် အရပ်သားထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မရှိခြင်း၊ နိုင်ငံသားများအား အီလက်ထရွန်းနစ် စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းရေးမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် ဥပဒေနှင့် ပြဌာန်းချက်များ ရှိမနေခြင်းတို့သည် အများသိရှိပြီးဖြစ်သည့် အချက်အလက်များ ဖြစ်သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံသို့ တယ်လီနော မဝင်ရောက်မီကပင် တရားဝင်ကြားဖြတ်ထောက်လှမ်းစောင့်ကြည့်ခြင်း (lawful interception) ဆိုင်ရာလိုအပ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တယ်လီနောအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ရှိခဲ့ကြောင်း JFM နှင့် ICJ Norway တို့က ပြောသည်။ 

တယ်လီနောအနေဖြင့် တင်ကြိုစိစစ်မှုများ ကောင်းစွာပြုလုပ်ခဲ့ပါက ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများသည် အရပ်သားဒီမိုကရေစီ ထိန်းချုပ်မှုမှာ အစစ်အမှန်မဟုတ်ဘဲ စစ်အုပ်စုက အာဏာသိမ်းနိုင်သည့် နောက်ဆက်တွဲ အန္တရာယ်များကို သိရှိခဲ့မည် ဖြစ်သည်။

မြန်မာစစ်အုပ်စုသည် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာအများအပြားကို အာဏာသိမ်းကြိုးပမ်းမှု မတိုင်မီကပင် ထိန်းချုပ်ထားပြီး ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်မှုများ ကျူးလွန်နိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ICJ နှင့် ICC တို့တွင် ဆက်လက်အမှု ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ 

တယ်လီနောအနေဖြင့် မည်သည့် ဆက်သွယ်ရေးသုံးစက်ပစ္စည်း၊ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် သုံးစွဲသူအချက်အလက်များကိုမဆို စစ်အုပ်စုမှ တောင်းယူနိုင်ကြောင်း သိရှိထားခဲ့သင့်ကြောင်း JFM နှင့် ICJ Norway တို့က ထောက်ပြထားကြသည်။ 

Justice For Myanmar နှင့် ICJ Norway တို့အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်အတွက် တယ်လီနောအုပ်စုထံ နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ မည်သည့်လိုင်စင် ပေးအပ်ထားကြောင်း မသိရှိရကြောင်းလည်း ဆိုသည်။ 

ICJ Norway သည် ထိုအကြောင်းနှင့် ပတ်သက်၍ တယ်လီနောထံ မေးမြန်းခဲ့သော်လည်း တယ်လီနောက အဆိုပါလိုင်စင်မျိုး ပေးအပ်ထားကြောင်း ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ဟု ဆိုသည်။ 

ICJ Norway နှင့် Justice For Myanmar တို့သည် ယခု တိုင်ကြားချက်နှင့် ပတ်သက်၍ နောက်ဆုံးရသတင်းများအရ ဝန်ကြီးဌာနမှ မည်သည့် လိုင်စင် သို့မဟုတ် ကင်းလွတ်ခွင့် မရှိခြင်း သို့မဟုတ် ပေးအပ်ထားခြင်း မရှိဟု ယုံကြည်ရန် ခိုင်လုံသော အကြောင်းပြချက်များ ရှိနေသည်ဟုလည်း ပြောဆိုထားသည်။ 

တယ်လီနောအနေဖြင့် နော်ဝေ၏ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများအား ချိုးဖောက်ခဲ့ပါက တရားရုံးရှေ့မှောက်တွင် တာဝန်ခံရမည် ဖြစ်ကြောင်း ICJ Norway နှင့် Justice For Myanmar တို့က တောင်းဆိုထားကြသည်။ 

ပုံစာ- စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းသည့် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက ရန်ကုန်မြို့လယ်ရှိ တယ်လီနောမြန်မာအရောင်းပြခန်းတစ်ခုရှေ့ ဖြတ်သန်းသွားလာသူတစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်။ (ဓာတ်ပုံ - လင်းဘိုဘို/EPA) 

#WesternNews #WN #တယ်လီနောမြန်မာ #စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းရေးစင်တာ #စစ်ကောင်စီ #ပါဝင်ကူညီပံ့ပိုးပေးခြင်း #JFM #ICJNorway #အရေးယူပေးရန်တောင်းဆို #အမှုဖွင့်လှစ်ထား